Zimatengera zokolola zingapo
Kuyendetsa mozungulira North Florida ndi South Georgia Ndimakonda kwambiri mitengo ya pecan. Mithunzi yomwe amapereka m'nyengo yachilimwe nthawi zonse imakhala yosangalatsa kwambiri. Ngakhale mkati mwa kugwa akataya masamba, minda yazipatso imakhala yokongola pomwe imayitanitsa nthawi yophukira komanso tchuthi kuti zikondwerere pansi pamiyendo yawo..
Osandiyambitsa momwe ndimakondera ma pecans. Ndimalingalira mosasamala kanthu kuti chakudya chilichonse chimakhala chosangalatsa bwanji chimasanduka chokwera kwambiri ndikuwonjezera ma pecans.
Ganizirani momwe filet ya gululi ilili yabwino kenako ganizirani momwe imakhalira bwino kwambiri ngati pecan crusted grouper.. Kapena, nanga bwanji ma cookie a chokoleti asinthidwa kukhala ma cookie a pecan chokoleti. Pambuyo pake pali mbatata ya maswiti ndi maswiti a pecan streusel. Mutha kundiuza kuti ndaganizirapo izi.
Zosangalatsa ngati matabwa a pecan, si aliyense angathe kapena ayenera kuzibzala za mayadi awo. Mtengo wa pecan (Carya illinoinensis) ndi mtengo wophukira ku chigwa cha Mississippi ndipo uli m'banja lomwelo monga mtedza wachingerezi., mtedza wakuda, ndi hickory. Mitengo ya pecan ngati yayitali, nyengo yotentha yotentha ndi nyengo yozizira yokwanira komanso yakuya, chonde, dothi lotayidwa bwino. North Florida ndi malo abwino opangira ma pecans. Komabe, ngati mukufuna kubzala matabwa mudzafunika malo ambiri.
Mitengo ya pecan imakula kwambiri ndipo imatha kufika 70 ft kapena owonjezera pamwamba ndipo thunthu limatha kufika kutalika kwa sikisi ft. Amafuna kuti masana ambiri azikhala abwino komanso azitulutsa mtedza kotero kuti matabwa sayenera kuphimbana. Izi zikutanthauza kuti muyenera kuwabzala osachepera 40 ku 60 ft pambali.
Komanso, ndikofunikira kusunga danga lalitali pafupifupi mapazi asanu ndi limodzi m'munsi mwa mtengo wopanda udzu ndi udzu.. Mzere wopanda udzu uwu umasunga udzu ndi udzu kuti usapikisane ndi mtengo wa mavitamini ndi madzi ndipo umathandizira kukula kwamitengo., umuna mphamvu, ndi ntchito zokolola.
Ku Florida, Elliott, Excel, Lakota, ndipo nthawi ya Chilimwe ndi cultivars zolangizidwa. Izi 4 ali ndi mphamvu zolimbana ndi matenda a pecan nkhanambo. Kuti matabwa a pecan awonetse mtedza mufunika mitundu iwiri kapena yowonjezera yosiyana kwambiri, chifukwa amafunikira pollination yosiyana kuti ikhale yopindulitsa kwambiri.
Mitengo ya pecan samabala zipatso mpaka itakhala pakati pa zaka 4 ndi 12 zaka zapitazo ndipo izo zasankhidwa ndi cultivar. Zachisoni, kusanthula kwa UF/IFAS kumatanthauza kuti mbewu zomwe zimamera mkati 4 zaka ndi otsika chiwerengero cha mtedza monga mosiyana ndi amene amatenga 10 ku 12 zaka kuti akhwime.
Mitengo ya pecan iyenera kubzalidwa nthawi yonse yopuma, kuyambira kumapeto kwa Novembala mpaka February, kulola mizu kukula msanga kuposa masika. Mutha kusankha matabwa opanda mizu kapena matabwa amiphika. Mitengo yamaliseche-mizu, ndi mizu yosachepera mamita awiri ndi theka mu kukula, amalangizidwa pa matabwa a miphika.
Kufotokozera chifukwa chake muzu wa faucet pamtengo wa pecan umakula mwachangu molunjika pansi, ngakhale zili mumphika, ikhoza kumazungulira kumbuyo kwa mphika mozungulira. Ngati mugula mtengo wa pecan wokhala ndi mphika muyenera kuudula kapena kuwongola muzu wampopi uwu.. Mtengo wopanda mizu uyenera kubzalidwa pasanathe tsiku lougula kuti usaume. Ngati mtengo ukumva wouma, ndiye zilowerereni maziko kwa maola angapo kale kuposa kubzala.
Kubzala mtengo wa pecan, kukumba mpata wosachepera awiri ft waukulu ndi awiri ndi theka ft kuya. Tsinde liyenera kutalika mowongoka mpaka pakati pa khomo. Bweretsani potsegulira ndikupanga beseni losaya pamtengo kuti muthandizire kusunga madzi. Kenako kuthirira mpata wobzala.
Mtengo wanu uyenera kuthiriridwa posachedwa pa sabata pokhapokha pangakhale mvula yambiri. Mizu ya mtengo wa pecan wokhwima imathanso kukhala yayikulu kuposa 10 ft zakuya. Mizu yambiri ya feeder mwina imayikidwa m'mwamba 12 mainchesi a nthaka. Chifukwa cha kuchuluka kwa osaya mizu, zokwanira, komabe osati mopambanitsa, Chinyontho cha dothi ndichofunikira pamitengo ya pecan.
Mukabzala matabwa a pecan kapena matabwa ena, osayika feteleza mkati mwa kusiyana kobzala. Dikirani mpaka Marichi ndi kamodzinso mu June kuti mugwiritse ntchito pulogalamu yopepuka ya 10-10-10 kuphatikiza ma microelements. Musagwiritse ntchito feteleza pamtengo wodutsa pansi pa mtengo. Ngati njira ina, tambasulani feteleza mu bwalo ndi atatu- mpaka mamita asanu m'mimba mwake kudutsa thunthu la mtengo. Pewani kuyika feteleza molunjika motsutsana ndi thunthu.
Ofufuza a UF/IFAS amalimbikitsa kuthira feteleza osachepera kawiri pachaka kapena mutha kuthira kachulukidwe kakang'ono pakatha milungu isanu ndi umodzi kapena isanu ndi itatu.. Ndimagwira nawo ntchito ku Monticello ndi pecan grove motero amadzala mu Marichi, koyambirira kwa Julayi, ndipo kamodzinso koyambirira kwa Seputembala. Kwa matabwa omwe angokhazikitsidwa kumene, thirani ma kilogalamu awiri a feteleza pa inchi iliyonse ya m'mimba mwake ya thunthu (kuyeza phazi limodzi pamwamba pa nthaka). Kwa matabwa okhazikika omwe amanyamula ma pecans, gwiritsani ntchito ziwiri kwa 4 kilos ya feteleza pa inchi imodzi ya thunthu.
Si zachilendo kuwona timitengo tating'ono ta pecan tojambulidwa ndi utoto woyera wa latex. Utoto uwu umathandiza kuteteza thunthu kuti lisatenthedwe kwambiri, mankhwala ophera udzu, ndi kuvulala kwa cholakwika kwa zaka zitatu zoyambirira.
Mitengo ya pecan simapanga mtedza wofanana pachaka. Ngati njira ina, ali ndi china kapena cyclical mtedza kupanga. Izi zikutanthauza kuti chaka chimodzi muyenera kukhala ndi zokolola zambiri, kenako yr wotsatira mudzakhala ndi mbewu yofooka, pambuyo pake kwa 3rd yr simudzakhala ndi mbewu mwanjira iliyonse.
Ofufuza ku UF/IFAS akuti izi mwina zikuyenda chifukwa cha kuchuluka kwa ma carbohydrate amtengowo mwina kutha kumapeto kwa chaka pazakudya zazikulu., motero kumasiya chaka chotsatira ndi mphamvu zosakwanira/zakudya zopatsa mphamvu kuti zibweretse mbewu ina ya mtedza. Chizoloŵezi chozungulira ichi chikuwonekanso ngati kuyankha kosinthika kuti tichepetse vuto la tizirombo (tiyerekeze agologolo) mwa kusalola kuperekedwa kosalekeza kwa mtedza yr pambuyo pa yr.
Mitengo ya pecan iyeneranso kupopera tizilombo ndi matenda. Amakonda kukhala ndi pecan nut casebearer, nthata, yellow aphid, ndi nkhanambo. Pamodzi ndi masamba, thunthu la mtengo wa pecan limathanso kupopera chifukwa mazira ambiri a tizilombo amaikidwa m'ming'alu ndi ming'alu ya khungwa..
Ngati muli ndi malo ambiri ndipo mukusangalala kubzala matabwa a pecan kuti mukhale chinthu chabwino kwambiri cha matabwa., ndiye chitani. Komabe, ngati mukubzala mitengo ya pecan kuti mupange mbewu yapachaka ya pecans, ndiye sikofunikira kuti mukhale ndi malo ambiri, komabe zingafunikenso kuchuluka kwa feteleza ndi tizirombo chaka chilichonse komanso mutha kupeza mbewu zambiri za pecans pakangotha zaka zitatu zilizonse..
Ndikwabwino nthawi zonse kulowa mubizinesi yokhala ndi moyo ngati zoyembekeza. Anzanga ku Monticello amakonda minda yawo ndipo amagawana zomwe amadziwa nthawi zonse chisanu chomaliza cha masika akawona matabwa awo okongola a pecan ayamba kuphuka..
Kuti mudziwe zambiri pa matabwa a pecan, mutha kuwona zofalitsa za UF/IFAS EDIS, Mtengo wa Pecan (https://edis.ifas.ufl.edu/hs229).
Brenda Buchan ndi Grasp Gardener Volunteer ndi UF/IFAS Extension Leon County, Kukhazikitsidwa Kofananako. Kwa mafunso a munda, Tumizaninso malo owonjezera antchito ku AskAMasterGardener@ifas.ufl.edu.
Osaphonya nkhani: Lembani ku Tallahassee Democrat.